Tel Fares-wijngaard aan de Israëlisch-Syrische grens op de Golanhoogvlakte. Foto door Michael Giladi/Flash90 via ISRAEL21c
Het is een moeilijke tijd voor wijnmakerijen in heel Israël, met arbeiders die in reservedienst zijn, de verkoop sterk terugloopt en zelfs fysieke schade door aanvallen, maar wijnmakers zijn vastbesloten om het te laten lukken.
De Israëlische wijnexpert Adam S. Montefiore merkt vaak op dat hoewel er al zo'n 5000 jaar wijn in het land Israël wordt geproduceerd, de kwaliteit pas de laatste twintig jaar enorm is gestegen.
De afgelopen tien jaar “is het een absolute wijnrevolutie geweest”, zegt hij, toen Israëlische wijnen grote prijzen begonnen te winnen en loyale internationale klanten begonnen te werven.
Montefiore geeft tegenover ISRAEL21c echter toe dat de industrie een zeer moeilijke tijd heeft doorgemaakt sinds het Gaza-conflict dat begon met Hamas-aanvallen op 7 oktober.
“Veel wijnmakerijen verloren werknemers, omdat velen die dag werden opgeroepen”, zegt hij.
Niemand is de verwoestende gevolgen van de oorlog bespaard gebleven, van de kleinste boetiekwijnmakerijen tot de grootste wijnmakerijen die afhankelijk zijn van tientallen stafmedewerkers, en nu het noorden warmer wordt onder voortdurende Hezbollah-raketaanvallen, worden de zaken alleen maar erger.
Uitzicht op de Barkan-wijngaard in Hulda, 13 april 2024. Foto door Nati Shohat/Flash90 via ISRAEL21c
Bovendien, vervolgde Montefiore, “gedurende de eerste drie maanden stortte de wijnverkoop in” toen restaurants sloten en de oorlogsinspanningen het land domineerden.
Heel eenvoudig: weinig Israëliërs hadden zin om te drinken, en de toeristen- en vrijetijdsindustrie kwam abrupt tot stilstand.
Wijnmakerijen in Boven-Galilea, vlakbij de grens met Libanon, zijn het zwaarst getroffen. Hezbollah-raket- en drone-aanvallen vanuit Libanon hebben een zware tol geëist van deze bedrijven. Veel werknemers zijn ontheemd geraakt en wonen nog steeds in hotels ver van hun huizen en banen.
De wijnmakerij Avivim in de bergen van Galilea moest sluiten na volledige verwoesting door herhaalde Hezbollah-raketten, waarbij de laatste eigenaar, Shlomi Biton, die op het moment van de aanval in de wijngaarden werkte, gewond raakte.
Alsof we niet terugkomen
Dalton Winery, slechts tien kilometer van de grens met Libanon, is ook onder vuur komen te liggen door Hezbollah-raketten.
“Sinds begin oktober en in de maanden daarna heerst er onzekerheid in de wijnindustrie”, zegt eigenaar Alex Haruni, eraan toevoegend dat “de noordgrens steeds gewelddadiger en onherbergzamer wordt; het is daarboven een oorlogsgebied.”
Werknemers bij wijnmakerijen in de regio worden elke keer dat ze naar hun werk komen met zeer reële gevaren geconfronteerd, zegt hij, en de stress van deze “onstabiele omgeving” is moeilijk. Een groot deel van de druiven kan simpelweg niet worden geoogst zolang de oorlog voortduurt.
De dag vóór Pesach was bijzonder stressvol, zei Haruni, toen er vanuit Libanon veertig raketten werden afgevuurd op de wijnmakerij en de omliggende gebieden terwijl ze zich tevergeefs probeerden voor te bereiden op het feest, tussendoor naar schuilplaatsen rennend.
“Gaat er een raket op ons landen?” vraagt hij zich vaak af. Hij moest wennen aan het 'leven in het ongewisse', zei hij. “Ik bereid de wijnmakerij altijd voor alsof we morgen niet terugkomen.”
Wijnvaten in Dalton Winery. Foto door David Cohen/Flash90 via ISRAEL21C
Veel werknemers van Haruni werden uit hun huizen geëvacueerd en aan het begin van de oorlog daalde de omzet.
Nu de verkoop van de bekroonde wijnen van Dalton begint aan te trekken, heeft hij geen werknemers hoeven ontslaan. In lijn met alle andere wijnhuizen in de omgeving is Haruni echter gedwongen het bezoekerscentrum te sluiten.
“Geen gasten”, zegt hij. “Ik wil niet verantwoordelijk voor hen zijn. Het is geen risico dat ik bereid ben te nemen.”
Ondertussen bereiden Haruni en zijn team sinds 7 oktober het vrijdagavonddiner voor soldaten die vlakbij de grens met Libanon gestationeerd zijn.
Hij weet niet of de zomeroogst zoals gewoonlijk door zal gaan, maar één ding weet hij zeker: het aanmoedigen van mensen om Israëlische goederen te kopen, zowel hier als in het buitenland, is de sleutel tot overleven.
‘Wij zullen overleven als we jouw bedrijf hebben. Zet een fles Israëlische wijn, hummus of wat dan ook op tafel.’
3 doen het werk van 13
Een ander wijnbedrijf dat zwaar getroffen is, is Shiloh , een bekroonde wijnmakerij die in 2005 werd opgericht en uitkijkt over de rivier de Shiloh en de Samarian Hills.
Wijnmaker Amichai Lourie is erin geslaagd de wijnmakerij door deze moeilijke tijden heen te loodsen, ondanks een ernstig tekort aan arbeidskrachten. De meesten werden op 7 oktober opgeroepen om te dienen, waardoor hij en twee anderen het fort vier maanden moesten behouden.
“We waren met z’n drieën om de klus van dertien mensen te klaren – het was krankzinnig”, zegt Lourie.
Onlangs dacht Lourie dat het ergste voorbij was toen al zijn arbeiders terugkeerden van reservedienst. Zijn opluchting was echter van korte duur, aangezien ze al snel allemaal werden teruggeroepen om nog minstens twee maanden te dienen.
Shiloh Winery was in augustus 2023 naar een nieuw pand verhuisd en was van plan eind oktober een nieuw bezoekerscentrum te openen, wat uiteraard niet gebeurde.
Er werden plannen gemaakt om het op tijd open te stellen voor Chanoeka en daarna voor Pesach, wat opnieuw buiten de boot viel.
'We hadden de ramen al gewassen,' zei Lourie droevig.
Hoewel de wijnverkoop aan het begin van de oorlog drastisch daalde – “In de eerste twee maanden verkochten we geen enkele fles” – is de verkoop nu gestegen.
Hoewel hij niet verwacht dat de omzet dit jaar volledig zal herstellen, is Lourie bemoedigd door de cijfers. “Mensen kopen minder, maar ze kopen nog steeds.”
Lourie is ook op persoonlijk vlak zwaar getroffen door de oorlog. ‘Ik heb veel goede vrienden verloren op de eerste dag van de oorlog,’ zuchtte hij, ‘en veel goede vrienden hebben kinderen verloren.’
Tragedie bij kibboetswijnmakerij
Op en sinds 7 oktober hebben persoonlijke tragedies op veel verschillende manieren de kern van de wijnindustrie in Israël getroffen.
Hamas-terroristen vielen de kleine binnenlandse wijnmakerij in kibboets Nir Oz binnen en vermoordden op brute wijze de wijnmaker, Gideon Fauker, en ontvoerden zijn partners, Chaim Peri en Gadi Mozes, naar Gaza, waar ze verblijven.
Destijds waren de druiven geoogst, maar nu was er niemand om er wijn van te maken. De Israëlische wijnondernemer en pedagoog Haim “ Grape Man ” Gan kwam in actie.
Gan, die de wijnmakers van Nir Oz al jaren kende, besefte dat er iets ernstig mis was toen hij ze op 7 oktober niet kon bereiken. Die dag om 15.00 uur begreep hij hun lot.
De week daarop bezocht hij de geëvacueerde weduwe van Fauker in Eilat, waar ze op dat moment woonde, en kreeg haar “toestemming om naar de wijnmakerij te gaan en de wijn te bewaren”, vertelt hij aan ISRAEL21c.
Vervolgens deed hij een oproep om hulp, die werd beantwoord door Shibi Drori van Gva'ot Winery in Samaria en Meiram Harel van Amphorae Winery bij Zichron Ya'akov. Deze professionals waren, zegt Gans, “van twee kanten van de politieke kloof.”
Niettemin maakten ze allemaal samen gebruik van de gelegenheid en redden ze de Nir Oz-wijn.
Gan merkt op dat het opzijzetten van overtuigingen en meningsverschillen iets is dat sinds 7 oktober in alle sectoren van de Israëlische samenleving de boventoon voert, waarbij joden, moslims, Druzen en christenen samenkomen om elkaar te helpen waar ze maar kunnen.
Deze eenheid is vooral belangrijk geweest in het noorden, waar het verzorgen van de wijnstokken een echte uitdaging is, benadrukte hij.
Hij beschreef degenen die deze taak op zich hebben genomen als “leeuwen” vanwege de gevaren waarmee zij worden geconfronteerd door Hezbollah-raketten bij het oogsten van de wijnstokken.
De veerkracht, vasthoudendheid en moed van allen die betrokken zijn bij de wijnindustrie in Israël zorgen ervoor dat Gan er zeker van is dat ‘wij zullen zegevieren’, woorden die niet alleen van toepassing zijn op de sector die hij 35 jaar lang heeft gediend, maar ook op Israël zelf.
L'Chaim! Op het leven!
Geweldig