'Lichtpunt' - een column van Rob Fransman

Screenshot YouTube

In de naoorlogse jaren hield ik me nauwelijks met mijn Joodse identiteit bezig. Niet met de gemeenschappelijke cultuur en al helemaal niet met de religie. Ik was Joods, punt uit. Later, eenmaal getrouwd, aten we op vrijdagavond inderdaad wel eens kippensoep en mijn vrienden en kennissen waren voor een deel Joods. Verjaardagen vierden we in kleine kring. Joden hadden nu eenmaal niet veel familie. Het maakte de band binnen ons gezin alleen maar sterker. Misschien is dat wel een Joodse eigenschap.

Tot pakweg 1990 was Israël voor linkse kringen een lichtend voorbeeld. In de kibboetsiem werd het socialistische ideaal echt bewaarheid. Israël was populair, dat heldhaftige

landje die de vuige Arabieren een lesje leerde. Toen het idealisme van de kibboets in de praktijk onhoudbaar bleek, veranderde de liefde voor Israël. Langzaam maar onafwendbaar kwam het tot desinteresse en soms haat.

Vrienden met een dikkere portemonnee gingen al op vakantie naar Israël en kwamen terug met enthousiaste verhalen. “Ze hebben alles in Israël, je kunt er geweldig eten, de winkels liggen vol en er je ziet al veel auto’s.” Het landje moest wel modern worden maar niet te snel, dan verdween immers de romantiek. Israël was dan wel “ons” land maar ook heel ver weg. Onze welgestelde vrienden sliepen onveranderlijk in een Hiltonhotel of iets soortgelijks.

In de kerstvakantie van 1973 gingen wij ook voor de eerste keer op vakantie naar Israël. We hadden helemaal geen geld voor een duur hotel. Met ons lage budget zagen we een andere werkelijkheid. We zagen wel degelijk dat de meeste mensen daar leefden in een strijd om het bestaan. In de achenebbisj hotelletjes die wij ons konden veroorloven was het vaak koud en waren de handdoeken wel erg klein. In een huurauto reisden we door het hele land. Van Tel Aviv naar Tiberias en vandaar naar Jerusalem. Nog zuidelijker, in een gammele Renault 16 reden we met ons vijven de 400 kilometer naar Eilat.

We hadden een heerlijke vakantie, ons enthousiasme was geboren. Maar we zagen geen land van melk en honing, eerder het tegendeel. De mensen waren echt niet allemaal vriendelijk en totaal niet geïnteresseerd in vakantievierders uit Europa. Zeker niet als die geen intentie toonden om op alyah te gaan.

Maar verliefd op het land werden we toch. Verwondering veranderde in bewondering, scepsis in enthousiasme. Politieagenten, automonteurs, buschauffeurs en brandweerlieden. Allemaal Joods! (en Arabisch) Dit was ons land! Allerhande omstandigheden maakte dat het niet werkelijk ons land werd. Maar wel ons tweede vaderland.

Inmiddels ben ik de tel kwijt hoe vaak en hoe lang we in Israël doorbrachten. Misschien wel 100 keer. We zagen Israël veranderen in de hightech maatschappij van vandaag. In veel opzichten veel moderner en vooruitstrevender dan West-Europa.

Meer nog dan Israël veranderde Nederland. Van het ietwat gezapige landje met molens en tulpen veranderde het in een overbevolkt land met een wooncrisis, een milieucrisis, een sociale crisis en een integratiecrisis. Noem een onderwerp en zet er crisis achter, dat zit je altijd goed. Al die crisissen raken me persoonlijk niet. Behalve de integratiecrisis, die raakt me wel en goed ook. Die raakt de hele Nederlandse Joodse Gemeenschap als een onverwachte stomp in de buik.

Tot voor kort deed ik wat lacherig over het cliché dat Israël onze levensverzekering is. Tegen zwartkijkers zei ik dat de barre tijden van vóór WO2 echt niet terug zouden komen. De meeste mensen die ik ken dachten er zo over.

We vergisten ons. 7 oktober zette ons terug naar 1933.

Natuurlijk - Baruch Hasjeem - is het onvergelijkbaar met toen. Jodenhaat werd toen van bovenaf geëntameerd. Nu veroordeelt de Tweede Kamer (bijna) unaniem het opkomende antisemitisme. Prachtig hoor, zo’n veroordeling. Maar het helpt geen donder. Er is nog geen haatimam uit het land gesodemieterd, er is geen antisemiet gearresteerd. De politiek stelt met loze woorden de Joodse bevolkingsgroep niet gerust.

De fanatiekste vorm van Islamisme heeft zich een vaste voet in West-Europa veroverd. In de moskee mag de imam ongestoord zijn gelovigen met Jodenhaat vergiftigen. De sociale media geven antisemieten een gastvrij onthaal. De islamisering die ons land overspoelt maakt dat ik me onveilig voel. Aan de opmars van Jodenhaat werken linkse burgemeesters van de grote steden mee. De publieke omroep en een gedeelte van de pers kruipt door het stof om moslims niet te ontrieven. De computers waarmee de haat wordt verspreid zijn door de politie makkelijk te achterhalen. Ze doen niets.

De ongelofelijke lafheid van de universiteitsbestuurders wordt nog overtroffen door het bestuur van de “Koninklijke” Haagse kunstacademie waar Israëlische studenten niet welkom zijn. BDS-oprichter Omar Barghouti kreeg zelfs een baantje bij de UVA waar hij ongestoord verkondigt dat Joden bewust ziektes verspreiden. Voor meer over dit misbaksel, zie de website van het onvolprezen NIW. 

En dan het “Koninklijke” Concertgebouw die de gotspe heeft om het wereldberoemde Jeruzalem Quartet te cancelen. Geschrokken door het protest van meer dan 100 vooraanstaande musici krabbelde de directie terug. Eén concert mag toch doorgaan. Geweldig hoor, moet ik nu blij zijn? Zou de koning bereid zijn de eretitel Koninklijk aan het Concertgebouw te ontnemen? Vergeet het maar.

In de kranten verscheen een oproep van 450 zich kunstenaar noemende nuttige idioten die de regering verzoeken om stappen te ondernemen tegen de staat Israël. Het epistel telt 357 woorden. Daarvan besteden ze 40 woorden aan 7 oktober. De andere 340 zijn vol medeleven met de arme Gazaanse bevolking. Het tekent de prioritiet van de onvermijdelijke Claudia de Brey en consorten. De notoire antisemiet Abdelkader Benali is natuurlijk ook van de partij.

Enfin, er komt een andere regering waar de Joodse gemeenschap meer van kan verwachten dan van de huidige. De verwachting is dat iets wordt gedaan tegen de anti Israël hetze. De zure wijze waarop de linkse media tekeergaan tegen de nieuwe regering is voor mij de hoogste vorm van amusement. Het zure smoel van Sophie Hilbrand toen beoogd minister Mona Keijzer de waarheid sprak was kostelijk.

Het maakte mijn dag goed. Toch nog een lichtpunt.