N12News: De geldmachine van Hamas die de terroristische organisatie gebruikt om de Israëlische bankbiljetten tegen Israël te gebruiken

Hamas geld die bewoners kopen. Foto Hamas

Te midden van de chaos van het gebombardeerde Gaza opereert een geavanceerd financieel systeem onder controle van Hamas. Terwijl Israël probeert Hamas in de Gazastrook te wurgen, heeft de organisatie een manier gevonden om de Israëlische shekelom te zetten in haar economische motor. Het begint allemaal met digitaal geld - overgedragen door internationale hulporganisaties, schrijft specialist Eyal Ofer, onderzoeker en expert op het gebied van de economie van Hamas en de Gazastrook voor N12New.

Jarenlang heeft de wereldwijde economische steun aan Gaza Hamas in staat gesteld een 'coupon' te gebruiken door belasting te heffen op alle goederen die vanuit Israël Gaza binnenkomen. Tijdens de oorlog, toen de economie in Gaza niet functioneerde, bedacht Hamas nieuwe manieren om zichzelf te verrijken. Ditmaal maakte Hamas gebruik van hulporganisaties die Hamas sponsorgelden moesten betalen om plundering van goederen te voorkomen. De organisaties bieden ogenschijnlijk alles gratis aan, maar een deel van de goederen komt terecht bij handelaren in Gaza, en het publiek wordt gedwongen ze te kopen. Maar waar halen de inwoners van Gaza het geld vandaan?

Zelfs nadat Israël de grensovergangen heeft gesloten, blijven de organisaties met behulp van bankapplicaties maandelijks ongeveer 150-200 miljoen shekel in Gaza pompen, wat leidt tot inflatie van de voedselprijzen in Gaza. Met dit geld kan de bevolking van Gaza de zogenaamd gratis hulp betalen. Hamas vond een ingenieuze manier om een ​​aanzienlijk deel van deze gelden naar zichzelf te sluizen en ze buiten de Gazastrook wit te wassen – kennelijk via het Palestijnse banksysteem in Ramallah. Zo verlaat het grote geldbedrag van Hamas de Gazastrook en wordt het door de organisatie gebruikt om zich voor te bereiden op de volgende fase.

Hoe zijn het Wereldvoedselprogramma en het Kinderfonds van de Verenigde Naties een kanaal geworden voor de bevoorrading en het witwassen van geld door Hamas?

"De bug is verholpen", stond te lezen in het bericht op het Telegramkanaal van UNRWA. Vanaf nu kunnen subsidieaanvragen opnieuw worden ingediend bij het Wereldvoedselprogramma (WFP) van de VN. Elk gezin kan maximaal 1.000 shekel per maand ontvangen. Na een onderbreking van twee weken vanwege de storing is het geld ook overgemaakt naar degenen die zich al hadden geregistreerd. Log in op uw digitale portemonnee in de PALPAY-app en controleer of u het geld al heeft ontvangen.

Veel mensen in Israël vragen zich af hoe de inwoners van Gaza na anderhalf jaar oorlog nog steeds geld op zak hebben en kunnen betalen. Gaza staat bekend als een van de armste plekken ter wereld. De afgelopen anderhalf jaar was er geen normale werkgelegenheid of een goed functionerend economisch systeem.

Maak kennis met de PALPAY-app (een woordspeling op PAYPAL) van de inwoners van Gaza: de geldroute die begint bij wereldwijde hulporganisaties en eindigt wanneer het geld (dit keer niet in dollars, maar in shekelbiljetten) zich ophoopt bij Hamas en zijn economische partners: de grootste handelaren en geldwisselaars van Gaza. En als dat nog niet genoeg is, heeft Hamas nu een manier om het geld wit te wassen en het te gebruiken voor activiteiten op de Westelijke Jordaanoever, in Jordanië en de rest van de wereld.

Mededelingen van de Wereldvoedselorganisatie over het registreren om geld te ontvangen. Let op de markering in de PalPay-app op de knop om de status van de digitale portemonnee te controleren: Is het geld al aangekomen?

Gaza heeft een economie die op shekels draait. Er zijn 25 vestigingen van 11 banken. De grootste is "Bank of Palestine" (zes vestigingen verspreid over de Gazastrook). Deze bank is ook de distributeur van de PALPAY-betaalapplicatie. De grootste werkgevers in Gaza zijn de Palestijnse Autoriteit, die nog steeds haar ongeveer 40.000 salarisontvangers in Gaza betaalt: sommigen van hen werken daadwerkelijk in publieke functies, anderen ontvangen een salaris zonder enige arbeid - tussen de 1.000 en 2.000 shekel per maand, via bankoverschrijvingen.

Naast de burgerregering van Hamas, die momenteel een reorganisatie ondergaat na de oorlog, is UNRWA de op één na grootste werkgever, met ongeveer 13.000 werknemers in Gaza. Er zijn ook tienduizenden gezinnen in Gaza die een sociale uitkering ontvangen: van UNRWA, de Palestijnse Autoriteit of Qatar. Tot 2021 betaalde Qatar contant, daarna werd de werkwijze gewijzigd: mensen in nood ontvangen het geld via prepaidkaarten van het Wereldvoedselprogramma van de VN. Dit zijn betaalpassen waarmee je bij een aantal levensmiddelenwinkels op de Strip kon betalen.

Het grootste deel van de economie in de Strip is echter altijd een contante economie geweest. Er circuleert (slechts een schatting) ongeveer tien miljard shekel aan contant geld in de Gazastrook. Dit vormt de basis van de economie van Gaza: shekelbankbiljetten uitgegeven door de Bank of Israel en in de loop der jaren overgedragen aan de Gazastrook.

Vóór de oorlog, toen de salarissen nog door de Palestijnse Autoriteit werden uitgekeerd, stonden er enorme rijen van duizenden mensen voor de 93 geldautomaten in de Gazastrook. Bankbedienden vulden de geldautomaten voortdurend met nieuwe shekels, die rechtstreeks vanuit de Bank of Israel (of via Palestijnse bankfilialen in Ramallah) in de Gazastrook arriveerden. Tijdens de oorlog werden de meeste bankdiensten in Gaza stopgezet, met uitzondering van 2-3 filialen die nog gedeeltelijk operationeel zijn in Nussirat en Deir al-Balah. Maar zelfs zij (behalve gedurende een korte periode afgelopen zomer) raakten door hun geld heen. De shekelmachine werkte niet meer.

Hoe een contante economie functioneert zonder geldautomaten

Gaza is over het algemeen een goedkope plek. De prijzen van bepaalde goederen kunnen in normale tijden wel een derde tot een vijfde bedragen van de prijs in Israël. Hetzelfde geldt voor voedingsproducten. Israëlische fruittelers stuurden hun goederen vrijwel gratis naar Gaza, enkel en alleen om het aanbod in Israël te verminderen en de fruitprijzen op de Israëlische groothandelsmarkt hoog te houden.

Bovendien behoren de inwoners van Gaza altijd tot de grootste ontvangers van donaties ter wereld. Deze trend werd alleen maar sterker toen de oorlog begon. In 2024 ging ongeveer 9% van alle wereldwijde donaties, gerapporteerd door VN-organisaties, naar Gaza. Dat is een bedrag van ruim tien miljard shekel.

Als we dit per hoofd van de bevolking berekenen, voor alle behoeftige regio's in de wereld, wordt het beeld veel duidelijker: de gemiddelde inwoner van Gaza ontvangt zeven keer meer van de wereld dan de behoeftigen in Soedan en zeventien keer meer dan Jemen (landen die op de tweede en derde plaats staan ​​als het gaat om het ontvangen van donaties per hoofd van de bevolking). Vergeleken met burgers van arme landen als Afghanistan en Congo ontvangt de gemiddelde inwoner van Gaza 30 keer meer.

Gaza bewoners kopen geld. Foto N12News

Het grootste deel van deze hulp komt Gaza binnen in de vorm van goederen: voedsel, tenten, kleding, brandstof en medische hulp. Daarnaast verlenen landen en mondiale publieke organisaties aanvullende directe hulp aan Gaza, waarover op de website van de VN geen verslag wordt gedaan. De omvang van de hulp aan Gaza wordt geschat op ruim 15 miljard shekel per jaar. Het was de bedoeling dat deze hulp geheel gratis zou worden verstrekt.

Maar Gaza heeft geen normale economie. Zelfs vóór de oorlog. Hamas controleert alles achter de schermen. Een deel van de hulp wordt door de organisaties op georganiseerde wijze verdeeld, maar een ander deel gaat naar de grote groothandels in Gaza. Zoals onlangs bleek uit een beëdigde verklaring van het Hooggerechtshof, maken zij feitelijk deel uit van het economische versterkingssysteem van Hamas. De methode van Hamas bestond voornamelijk uit het innen van sponsorgelden van handelaren en VN-organisaties om veiligheidsdiensten te verlenen en zo te voorkomen dat bendes, waaronder Hamas zelf en enkele 'onafhankelijke' criminele clans, de hulpgoederen plunderden.

Hoe Hamas de Shekelbank van Gaza werd

Omdat Hamas en zijn zakenpartners tijdens de oorlog een groot vermogen in shekels hadden vergaard, waren zij feitelijk de enige entiteit die de controle had over de shekels die in Gaza circuleerden. Het grootste deel van dit kapitaal werd door hen verzameld, voornamelijk in grote biljetten van 200 shekel, terwijl het publiek nog steeds biljetten van 20 en 50 shekel in omloop heeft. Deze biljetten slijten door overmatig gebruik en daarom is er in Gaza een hele industrie ontstaan ​​die zich bezighoudt met het repareren en lijmen van de verbrokkelde biljetten.

De grote biljetten van 200 en 100 shekel zijn in betere staat. Gereserveerd door Hamas en de handelaren. De inwoners van Gaza, die via de app regelmatig wereldwijde steun ontvangen, worden daarom gedwongen gebruik te maken van de uitwisselingsdiensten van Hamas. Handelaren weigeren betalingen via de apps te accepteren, maar Hamas-geldwisselaars zijn overal en staan ​​klaar om het geld te verstrekken . Het publiek ontvangt 200 shekelbiljetten van Hamas in ruil voor een bankoverschrijving, van de apps naar de witwasrekeningen van Hamas en zijn geldwisselaars. Het probleem is dat ze hiervoor een flinke vergoeding vragen.

Tijdens de wapenstilstand bedroeg de commissie 22%, maar sinds de gevechten zijn hervat, is de commissie enorm gestegen. Momenteel ligt deze tussen de 25% en 35%, afhankelijk van de locatie. In extreme gevallen zijn er ook beschrijvingen van burgers die gedwongen worden om 40 procent van het hulpgeld over te maken naar Hamas: een inwoner van Deir al-Balah beschreef hoe gewapende politieagenten van Hamas de geldwisselaar bewaken met een bundel van 200 shekelbiljetten. Toen hij via de app een bankoverschrijving van 1.000 shekel ontving, gaf hij de burger slechts 600 shekel contant. Een directe winst van 40% voor Hamas.

Een rapport van het Wereldvoedselprogramma van de VN over de overdracht van financiële hulp aan honderdduizenden mensen in Gaza in maart 2025. In het rapport wordt vermeld dat de omrekeningsvergoeding (van de app naar contante shekels. In het Engels: de "cash out commission") 20% bedroeg. Sindsdien is de vergoeding gestegen naar 25-35%. Hamas vindt altijd manieren om te profiteren van zijn controle over Gaza

De vraag is nu of de staat Israël, via de Bank van Israël, die al deze bankbiljetten heeft uitgegeven en naar de Gazastrook heeft overgebracht, een manier kan vinden om de bankbiljetten die op dit moment in het bezit zijn van Hamas in de Gazastrook ongeldig te maken. De Bank of Israel heeft tot op heden niet ontkend dat zij op de hoogte is van de bedragen van de shekels die naar Gaza zijn overgebracht.

De Bank verzet zich echter tegen de annulering ervan, uit angst dat een deel van deze bedragen in de loop der jaren naar de Westelijke Jordaanoever is doorgelekt. Vóór de oorlog mochten handelaren uit Gaza naar Ramallah komen om inkopen te doen. De Bank of Israel vreest daarom dat een algehele annulering van de serie bankbiljetten die naar Gaza zijn overgebracht, ook onschuldige Palestijnse burgers op de Westelijke Jordaanoever zal schaden, die momenteel een klein deel van de bankbiljetten in handen hebben die de bank naar Gaza heeft overgebracht.

Zullen de experts van de Bank of Israel een technische oplossing voor dit probleem vinden, of zullen ze Hamas toestaan ​​zichzelf te blijven verrijken met behulp van shekels uit Israël?