Netanyahu krijgt kritiek van economische functionarissen en leiders uit de industrie over Trump-tarieven voorafgaand aan reis naar VS

Donald Trump en Benjamin Netanyahu. Foto: GPO

Premier Benjamin Netanyahu krijgt scherpe kritiek van economische functionarissen en leiders uit de industrie vanwege wat zij een groot falen noemen om vergaande Amerikaanse tarieven op Israëlische export te voorkomen, terwijl de wereldmarkten wankelen door de verrassende handelszet van de Amerikaanse president Donald Trump, schrijft Ynet.

Het nieuwe tarief van 17% dat Washington oplegde aan Israëlische goederen — onderdeel van een breder pakket aan heffingen dat Trump vorige week introduceerde — zorgde voor onrust op de wereldwijde en lokale markten, waarbij de Tel Aviv Stock Exchange zich schrap zette voor scherpe dalingen bij de opening van de handel op zondag. De maatregel heeft al bijgedragen aan een historische nederlaag op Wall Street, met verliezen van in totaal meer dan $ 6,6 biljoen in slechts twee dagen, wat de angst voor een langdurige wereldwijde crisis doet toenemen.

Israëlische zakenlieden en economische analisten uiten hun verontwaardiging over wat zij omschrijven als overheidsinactiviteit, en beschuldigen Netanyahu en hoge economische functionarissen ervan dat ze geen diplomatieke kanalen hebben gebruikt om de tarieven te voorkomen. Een hoge functionaris van het ministerie van Financiën, die anoniem wilde blijven, zei dat de stap "voortkomt uit een fundamenteel misverstand over de mogelijke implicaties", en voegde eraan toe dat "er sprake was van onverklaarbare zelfgenoegzaamheid, zelfs toen het duidelijk werd dat Israël hard zou worden getroffen."

Dr. Ron Tomer, voorzitter van de Manufacturers Association of Israel, riep op tot onmiddellijke onderhandelingen met de VS om de impact van de tarieven te verzachten. Een hoge ambtenaar van het ministerie van Financiën zei dat de overheid ernaar streeft om het tarief ten minste te verlagen van 17% naar 10%. Verschillende andere landen zijn al gesprekken begonnen met de VS, wat naar verluidt enige flexibiliteit in individuele gevallen heeft gesignaleerd.

Een economisch adviseur die dicht bij Netanyahu staat, vertelde Ynet en de financiële publicatie "Mamon" dat de premier een sterkere zaak tegen Trump had kunnen maken. "Hij had moeten uitleggen dat Israël al meer dan een jaar in oorlog is, dat de economie worstelt, dat het tekort enorm is en dat de export cruciaal is", aldus de bron. "In plaats daarvan richtte hij zich op het verwijderen van de leider van de Shin Bet, het doorvoeren van controversiële juridische hervormingen en het maken van een niet-essentiële reis naar Hongarije in een tijd van nood."

Exporteurs hopen dat Netanyahu zijn geplande ontmoeting met Trump op maandag zal gebruiken om de tarieven terug te draaien of te verlagen, hoewel de verwachtingen laag zijn. "Beter laat dan nooit", zei een topfiguur uit de industrie. "Nu is er tenminste nog een kans om de klap te verzachten, zelfs als we de kans hebben gemist om het volledig te voorkomen."

Wall Street stort in door handelsschok

De laatste twee handelsdagen markeerden een van de slechtste periodes in de geschiedenis van de Amerikaanse aandelenmarkt. Sinds Trump aantrad, hebben Amerikaanse aandelen meer dan $ 11 biljoen aan waarde verloren, waarvan $ 6,6 biljoen in slechts 48 uur is weggevaagd. De S&P 500 daalde in die twee dagen met 10% — een uitzonderlijk zeldzame gebeurtenis — terwijl de tech-zware Nasdaq-index alleen al op vrijdag met 5,8% daalde en 23% onder de piek van 16 december sloot. Zo'n steile daling kwalificeert als een "bearmarkt", gedefinieerd als een daling van meer dan 20% ten opzichte van recente hoogtepunten.

Economen waarschuwen dat de neergang lijkt op eerdere grote crises, waaronder de ineenstorting van de subprime-hypotheekmarkt in 2008 en het begin van de COVID-19-pandemie in 2020. De voorzitter van de Federal Reserve waarschuwde dat Trumps tarieven de inflatie zouden kunnen opdrijven en de economische groei op de korte termijn zouden kunnen schaden, waardoor een renteverlaging voorlopig wordt uitgesloten.

In Israël zeggen economische experts dat de tarieven ernstig kunnen zijn. Exportafhankelijke fabrieken worden geconfronteerd met mogelijke sluitingen, faillissementen — vooral bij kleinere fabrikanten en banenverlies. Sommige bedrijven verplaatsen hun activiteiten mogelijk naar de VS en de prijzen van consumptiegoederen zullen naar verwachting sterk stijgen als gevolg van vergeldende handelsmaatregelen van andere landen. De domino-effecten kunnen de inflatie doen toenemen en het begrotingstekort van Israël vergroten door de belastinginkomsten uit export te verminderen.

Een hoge functionaris in de industrie wees de reactie van de Israëlische regering tot nu toe af als ontoereikend. “Het afschaffen van een belasting van 42 miljoen shekel op Amerikaanse landbouwimport is op zijn best symbolisch,” zei hij. “Denk je dat je daarmee de gunst van de Amerikanen wint, dan is dat een volkomen verkeerde interpretatie van de realiteit.”