Premier Netanyahu bij de Knesset-ceremonie "Aan ieder mens is een naam" op de Herdenkingsdag voor Holocaust martelaren en helden

Foto Amos Ben-Gershom / GPO

Premier Benjamin Netanyahu zei vandaag (donderdag 24 april 2025) [vertaald uit het Hebreeuws]:

In 1933 verliet mijn overleden schoonvader, Shmuel Ben-Artzi, toen Shmuel Hahn, zijn geboorteplaats Biłgoraj en emigreerde via Warschau naar het Land van Israël. Zijn vader Moshe vergezelde hem onderweg en probeerde hem op alle mogelijke manieren te overtuigen om niet naar het Land van Israël te emigreren.

Hij probeerde hem te overtuigen door een aantal waarden te gebruiken die hij thuis had geleerd, en waar hij echt van hield. Hij zei ook: 'Je hebt daar niets. Wat ga je daar doen? Kijk eens wat hier is.'

Shmuel was erg in conflict, want aan de ene kant hield Hahnd enorm van zijn vader en zijn broers en zussen, vooral zijn tweelingzus Yehudit. Aan de andere kant wilde Hahnd met heel zijn hart een pionier zijn in het Land van Israël en ook een pionier van de Novardok Yeshiva, een elite-eenheid. Hij zou de basis leggen in Bnei Brak.

Uiteindelijk besloot hij te gaan. Hij werkte acht jaar in een boomgaard. Later werd hij onderwijzer, iemand die zijn stempel drukte op vele generaties, waaronder mensen die door de Knesset kwamen en mensen in de media die ook over hem spraken. "De onderwijzer" - zo noemden ze hem. Hij was ook een Bijbelgeleerde. Ben-Gurion nodigde hem uit voor de eerste Bijbelcursus die hij organiseerde. Ik denk dat Shmuel de enige in het land was die medailles ontving van zowel de Irgun als de Haganah. Hij trouwde met zijn vrouw, Chava, en ze kregen drie zonen en een dochter, mijn vrouw Sara, en ook twaalf kleinkinderen en achterkleinkinderen.

Shmuel was ook dichter. Hij ontving de Ka-Tzetnik-prijs voor Holocaustliteratuur. Hij stuurde een deel van zijn salaris dat hij in de boomgaard verdiende naar zijn familie in Polen. Maar toen de oorlog uitbrak, hield de correspondentie op en begreep hij al snel dat er iets vreselijks aan de hand was. Hij verwoordde dit in verschillende ontroerende gedichten, waarin hij verlangen maar vooral wanhoop uitdrukte.

Ik wil je een fragment voorlezen uit een van de gedichten met de titel "To Europe, a poem":

"Mijn ogen zijn ondergedompeld in een rivier van verdriet,

er is een traan gevallen van dit verdriet!

Zij verdrinken mijn volk in bloed,

en mijn Heer zwijgt…

Als een steen in een veld,

Ook ik zal zwijgen voor de wassende maan.

Vanuit Europa verliet de Thora,

En uit Duitsland, de geloofsbelijdenis;

Gedood en gewurgd, vermoord en afgeslacht!

Voor de 'Jude' is een kogel verspilling —

Alleen giftig gas in een gesloten aanhanger,

En zonder vrije tijd —

Begroef hem levend!

God, gerechtigheid, de heiligheid van het menselijk leven.

Ha-ha-ha bespot de man,

Leve de genocide!

Bij deze genocide kwam de hele familie van mijn schoonvader uit Biłgoraj en Tarnogród in Polen om het leven.

Ik zal hun namen voorlezen: de vader, de grootvader van mijn vrouw, Moshe Hahn; zijn vrouw, Itta Hahn; Shmuel's tweelingzus, Yehudit Hahn, 24 jaar oud.

Shmuel overleed op 97-jarige leeftijd, maar zijn hele leven lang, zelfs in de laatste dagen voor zijn dood, huilde hij telkens als ik Yehudits naam noemde. Hij huilde altijd.

Shmuel's broers: Meir Dov Hahn, 18 jaar; Shimon Tzvi Hahn, 16 jaar; Arye Leiv Hahn, 13 jaar; en zijn jongere zus, Fasalah Hahn, 10 jaar.

Overige familieleden uit Biłgoraj: oom Avraham Tauber, zijn vrouw, zoon en dochter; tante Rachel Tauber, haar drie zonen, Avraham, Yaakov en Shlomo, hun vrouwen en al hun kinderen; tante Hendel, haar man en kinderen; tante Felda en haar beide dochters.

Uit Tarnogród: de overgrootvader van mijn vrouw, Zeev-Wolf Hahn; Shmuels tante, Matal Kneigstein, de dochter van Zeev Hahn; haar oudste dochter en zoon, Hillel Ben Yehezkel; oom Mendel Hahn, zijn vrouw en hun twee kinderen.

Moge hun herinnering een zegen zijn.

Moge God hun bloed wreken."