“Wij zijn tot zwijgen gebracht en voorgelogen” – Een Israëlische student van de Haagse Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten spreekt zich uit

Screenshot X

De Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten (KABK) in Den Haag schort de samenwerking met de Bezalel Universiteit voor Kunsten en Design in Jeruzalem op. “Dit besluit kwam als een verrassing”, vertelt een Israëlische student in een vervolggesprek op dat van medio december 2023.

“Wij zullen ons partnerschap van uitwisseling met de Bezalel Universiteit opschorten.” Dat kondigde eind vorige week de directie van de KABK aan.

Verwachtte je deze breuk of kwam die als een verrassing?

Student: Het huidige besluit kwam als een verrassing. Zeker, maanden geleden al circuleerde er een petitie om de banden te verbreken. De bestuurders van de KABK vertelden ons dat zij dit niet van plan waren. Hetzelfde kregen de opstellers van de petitie eveneens te horen. Dat is ook op schrift gesteld in documenten die naar de hele academie zijn verzonden. Wij geloofden hen dus.

Intussen claimt de Studenten Unie van de KABK “dat het management en de directie van KABK met onze eisen hebben ingestemd om de banden met de Bezalel Art University in  Jeruzalem te verbreken.  Dat is een overwinning niet alleen voor de studenten van de KABK, maar voor alle studenten in Nederland.”

Bepaald niet jouw overwinning, noch die van andere Joodse/Israëlische studenten, nog afgezien van niet-Joodse studenten die de anti-Israël koers van de Studenten Unie evenmin delen. Graag je commentaar!

Student: Het gebruik van het woord “overwinning” klinkt op zichzelf al militant. Meer nog dan hun zaak, geeft het een agressieve toon aan. In breder perspectief geplaatst, zoals ik momenteel de effecten van de oorlog ervaar, levert oorlog mijns inziens slechts verlies op voor alle betrokkenen.”

Afgelopen zaterdag heeft het Nederlandse parlementslid Claudia van Zanten acht schriftelijke vragen gesteld over deze kwestie aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Zij stelt daarin dat een Nederlands onderwijsinstituut buigt voor “de antisemitische eisen van een kleine groep studenten”.

Deel jij als student van de KABK deze zienswijze?

Student: Ik weet niet hoeveel studenten precies die eisen ondersteunen. De petitie is ondertekend door rond 150 personen, waaronder afgestudeerden, een aantal stafleden en iemands ouder. Maar het is heel duidelijk dat de actie geleid wordt door een kleine groep van mogelijk vier luidruchtige personen. Ik denk niet dat iemand die de petitie ondertekend heeft noodzakelijkerwijs antisemitisch is, maar veel uitdrukkingen, termen en posters die deze kleine groep gebruikt, zijn dat wel.

Heb je enige indicatie van externe inmenging (pro-Palestijnse ngo’s bijvoorbeeld), die de sfeer tegen Joodse/Israëlische studenten verhit?

Student: Dat weet ik niet, maar op de sociale media accounts van die kleine groep zag ik wel steun en betrokkenheid van organisaties en politieke partijen.

Het al genoemde lid van de Tweede Kamer legt de minister ook de vraag voor of de inwilliging van de eisen van de studenten door de leiding van de KABK tot “onwettige discriminatie op grond van afkomst en/of religie” leidt.

Hoe kijk jij hier tegenaan?

Student: Daar ben ik het mee eens. Studenten en staf uiten hun denkbeelden op heel heftige wijze en roepen openlijk op tot een “globalisering van de intifada” op hun sociale media accounts. Volgens hen is het oké en zelfs noodzakelijk om Israëli’s te haten en te isoleren.

Het Kamerlid Van Zanten verzoekt de minister ten slotte de overheidsfinanciering van de KABK onmiddellijk stop te zetten en ook nog andere sancties te treffen.

Steun je deze harde maatregelen tegen jouw academie?

Student: Nee. Ik vind dat kunstacademies wereldwijd door hun regeringen moeten worden gesteund. Kunstenaars hebben die nodig voor het vergaren van kennis en voor hun ontplooiing. Dat geldt voor de KABK en Bezalel. En als er één ding is waar ik aan hecht, dan de wens dat academies samenwerken en juist niet elkaar tegenwerken. KABK dient naar mijn mening voor hoger onderwijs te zorgen en studenten niet te isoleren van conflictgebieden.

Medio december 2023 spraken wij elkaar ook. Toen vertelde je me: “De directie zocht contact met ons en we kregen hun persoonlijke telefoonnummers om in gesprek te blijven. Wij stelden dat werkelijk op prijs, we voelden ons gezien.”

Nu is het medio mei 2024. Zo’n vijf maanden later. Wat hebben deze gestes jou en/of andere Joodse/Israëlische studenten nu echt opgeleverd?

Student: Ik denk nog steeds dat hun intenties goed waren en dat ze op sommige manieren gepoogd hebben er voor ons te zijn. Maar ik denk ook dat wij tot zwijgen zijn gebracht en voorgelogen.

Eind vorig jaar bekende je me heel open en eerlijk: “Ik voel me op de academie niet thuis.”

Heeft dat gevoel zich sindsdien bij je verdiept? Kun je wellicht concreet de oorzaken aanwijzen van deze deprimerende studiesituatie? Hoe houd je dit toch vol? Door sterke vriendschapsbanden met medestudenten?

Student: Ik verberg mijn Joods/Israëlische identiteit op de open plekken van de academie en vermijd grote sociale evenementen van de academie. Ik voel me alleen bij de eigen studierichting op mijn gemak. Er hangen op de academie nog altijd problematische posters, maar ik geloof dat onderlinge vriendschappen met studenten ons helpen om deze vijandige omgeving te doorstaan. Op persoonlijk vlak ontvang ik nu een behandeling voor mijn mentale gezondheid. Die moet mij helpen om te gaan met het trauma dat ik kreeg van de zevende oktober vorig jaar. Zo kan ik me weer beter richten op eigen welzijn en studie.

Bas Belder, historicus. Met dank aan de medewerking van historica en Sjoa-onderzoeker dr. Amanda Kluveld.

De naam van de Israëlische student is bij de redactie bekend.